Yukika Sohma

Yukika Sohma, die op 8 november op 96-jarige leeftijd overleed, was een Japanse politicusdochter die, hoewel zij nooit een openbaar ambt heeft bekleed, een revolutie teweegbracht in de Japanse aanpak van vluchtelingen en zich onvermoeibaar inzette om Japan te helpen zijn verantwoordelijkheid op het wereldtoneel te nemen, in overeenstemming met zijn economische macht. Zij was een pionier van MRA/IC in Japan, nadat zij voor de Tweede Wereldoorlog kennis had gemaakt met de ideeën van Frank Buchman.

Haar hele leven lang heeft zij zich ingezet om de Japanners aan te moedigen hun hart te openen voor andere Aziaten en ervoor te zorgen dat Japan een zo groot mogelijke bijdrage leverde aan het welzijn van zijn buren. Gedurende vele jaren was zij voorzitter van de Federatie van Aziatische Vrouwenverenigingen, en later ere-vice-voorzitter; zij was ook voorzitter van de Internationale MRA/IofC Vereniging van Japan, en later ere-voorzitter, tevens voorzitter van de Japan-Korea Vrouwenvriendschapsvereniging, en vice-voorzitter van de Yukio Ozaki Memorial Foundation, die zich inzet voor de bevordering van de democratie.

In 1978 ontving mevrouw Sohma een brief van een vriendin in Canada met als bijlage een rapport over Azië waarin Japan scherp werd bekritiseerd voor zijn weigering om vluchtelingen uit Zuidoost-Azië op te nemen, na de val van Vietnam in de handen van het communisme aan het einde van de Vietnamoorlog. Ze sprak met regeringsfunctionarissen en merkte dat deze niet bereid waren het probleem serieus te nemen, dus besloot ze zelf actie te ondernemen. Ze begon in het openbaar te praten en schakelde haar talrijke invloedrijke vrienden in. Ze vertelde de pers dat Japan geïsoleerd zou raken als het niet leerde voor anderen te zorgen; er was niet alleen geld nodig van het bedrijfsleven, maar ook van de gewone mensen. "Als iedere Japanner één yen geeft, hebben we minstens 120 miljoen yen." Van alle kanten werd hulp aangeboden en binnen drie maanden had ze haar financiële doelstelling bereikt. In 1979 richtte Sohma de Association to Aid Refugees (AAR) op, later uitgebreid tot de Association for Aid and Relief, die humanitaire hulp verleent en het opruimen van landmijnen ondersteunt. Zij bleef voorzitter tot haar dood.

Yukika Sohma's vader was Yukio Ozaki (1859-1954), vereerd als de vader van de Japanse parlementaire democratie. Hij vestigde een wereldrecord in parlementaire deelname: hij zat drieënzestig jaar in de Diet en werd voor vijfentwintig opeenvolgende termijnen gekozen. Hij was ook negen jaar lang burgemeester van Tokio en in die tijd schonk hij Washington DC zijn kersenbomen als gebaar van dankbaarheid aan Theodore Roosevelt, die het initiatief had genomen tot de vredesbesprekingen die een einde maakten aan de Russisch-Japanse oorlog. Ozaki was een leven lang tegen oorlog, zelfs als dat politiek en persoonlijk gevaarlijk was.

In augustus 1931 vergezelde Yukika haar vader naar de Verenigde Staten, waar hij was uitgenodigd door de Carnegie Foundation for International Peace en waar haar moeder een medische behandeling onderging. Zij en haar vader gingen verder naar Engeland, waar ze naar een school voor voortgezet onderwijs ging. Haar moeder volgde hen, maar haar toestand verslechterde en ze stierf daar. Yukika en haar vader keerden terug naar Japan.

In 1937 trouwde ze met burggraaf Yasutane Sohma (de adelstand werd na de Tweede Wereldoorlog afgeschaft), de erfgenaam van een vooraanstaande landeigenaarsfamilie met feodale landgoederen in de prefectuur Fukushima in Midden-Japan. Het zegt veel voor Yasutane dat hij, ondanks zijn conservatieve achtergrond en teruggetrokken karakter, doorging met het huwelijk, dat eerder een liefdeskoppeling was dan het traditionele gearrangeerde huwelijk, en dat hij Yukika van harte steunde in alle ondernemingen die de uitlaatklep vormden voor haar levendigheid en overvloedige energie.

De jaren voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog waren, zoals Yukika zei, "als leven in verstikking". De ene na de andere wet werd aangenomen om het liberale denken de kop in te drukken. Op dat moment kwam Yukika in aanraking met de ideeën van Dr. Frank Buchman, initiatiefnemer van Moral Re-Armament (MRA), nu omgedoopt tot Initiatives of Change (IofC). Vooral het idee dat als je verandering bij anderen wilt zien, je bij jezelf moet beginnen, gaf haar de hoop dat je de samenleving kunt beïnvloeden en de aanmoediging te weten dat je met gelijkgestemden over de hele wereld bezig bent om oplossingen te vinden voor al lang bestaande problemen. Ze realiseerde zich dat ze, hoewel ze gepassioneerd was over vrede in de wereld, soms bijdroeg aan oorlog thuis. Ze verontschuldigde zich bij haar schoonmoeder en schoonmoeder omdat ze het ene zei en het andere dacht.

Tijdens de oorlog werd Yasutane ingelijfd en naar Mantsjoerije gestuurd, waar Yukika zich voor twee jaar bij hem voegde. Zij keerde in 1945 voor het einde van de oorlog terug naar Japan, met vier kinderen, waarvan de jongste nog geen jaar oud, en Yasutane keerde na de oorlog terug. In de naoorlogse jaren hield de MRA zich bezig met het verzoenen van voormalige vijandelijke naties, met name in haar internationale centra in Caux, Zwitserland, en Mackinac Island, Michigan, USA. De conferenties in deze centra werden bijgewoond door Japanse leiders uit alle sectoren van de samenleving, met name een delegatie van 64 personen in 1950, naar verluidt de grootste en meest representatieve groep politieke, industriële en burgerlijke leiders die Japan na de oorlog verliet. Deze delegatie had de goedkeuring nodig van generaal Douglas MacArthur, opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten die Japan bezetten, en hij gaf haar zijn warme steun. Yukika was actief als tolk (zij was een van de eersten die bewees dat simultaan tolken tussen Japans en Engels praktisch en doeltreffend was). Ze maakte ook van de gelegenheid gebruik om haar eigen overtuigingen te uiten. Zoals ze later zei, waren er momenten waarop ze zich wilde verontschuldigen voor het leed dat Japan tijdens de oorlog had aangericht omdat ze geen deel uitmaakte van het establishment, maar ze besloot zich te identificeren met haar land en zich nederig te verontschuldigen. Door dergelijke acties hebben zij en senator Shidzue Kato, die eveneens zo bewogen was, veel gedaan om betere betrekkingen tot stand te brengen tussen Japan en Korea, een land dat bijzonder bittere herinneringen had aan de Japanse koloniale overheersing. Deze twee dames hebben er ook toe bijgedragen premier Kishi uit te dagen zijn excuses aan te bieden voor de Japanse acties tijdens de oorlog, toen hij in 1957 een reis maakte door Zuidoost-Azië en Australazië. Zij hadden het effect gezien van de verontschuldiging die de heer Niro Hoshijima, voorzitter van de Diet, een paar maanden eerder in Manilla had aangeboden, waarbij Yukika als tolk optrad.

Toen de pers haar vroeg waar zij op haar hoge leeftijd haar energie vandaan haalde, zei zij dat die voortkwam uit een diep verlangen om ervoor te zorgen dat Japan leerde om voor de wereld te zorgen, en in het bijzonder voor de kinderen van de wereld. Zij beschouwde zichzelf niet als een speciaal iemand, maar was van mening dat iedereen iets nuttigs en nuttigs kon doen in de wereld. Zoals ze eenvoudigweg zei: "Ik krijg ideeën over wat er gedaan moet worden, en mijn vrienden doen ze."

Haar man overleed haar in 1994; ze wordt overleefd door twee zonen en twee dochters en hun kinderen.