Onszelf Zien

Het afgelopen jaar werd voor mij gekenmerkt door twee schijnbaar tegengestelde emoties. Aan de ene kant de pijn en het verdriet rondom de aftakeling en dood aan kanker van mijn zwager. Aan de andere kant innerlijke vreugde door het ervaren van de leiding van God in mijn werk.

Soms was deze schijnbare tweedeling moeilijk te verdragen: hoe kan ik vreugde voelen bij zoveel lijden, en hoe kan ik verdriet voelen als God zo dichtbij en zo duidelijk aan het werk is? Ik ben gaan begrijpen dat pijn en vreugde hand in hand gaan - en dat ik het laatste niet kan hebben zonder het eerste.

Mijn traagheid om dit te begrijpen is misschien een van de redenen waarom mijn leven soms oppervlakkig is. In mijn verlangen om vrij van pijn te blijven, heb ik te gemakkelijk de makkelijke weg gezocht. In mijn wens om fouten te vermijden, heb ik vaak geen risico's genomen. Hoewel ik misschien wat pijn en bepaalde fouten heb vermeden, heb ik maar al te vaak een ervaring van vreugde in mijn leven gemist.

Ik veronderstel dat dit deel uitmaakt van het mysterie dat God onze zwakheid wil gebruiken, niet onze kracht. Als ik de weg van de liefde ga, met de pijn die daarmee gepaard gaat, en het pad kies om risico's te nemen, ben ik kwetsbaar en zwak - en dat haat ik. Toch is die kwetsbaarheid mijn grootste troef.

Een van de meest ongemakkelijke dingen die ik heb ontdekt, is het verschil tussen het beeld dat ik van anderen heb en het beeld dat ik van mezelf heb. Ik kom vaak over als zeker als ik me onzeker voel, als eigenwijs als ik niet helemaal weet wat ik denk, als hard of hardvochtig als ik me juist heel kwetsbaar voel. Ik heb ook ontdekt hoe gemakkelijk ik andere mensen pijn doe - meestal zonder dat het mijn bedoeling is.

Ik kan mijn angst voor pijn terugvoeren tot mijn tienerjaren op school, toen mijn studiegenoten jongens waren die één of twee jaar ouder waren dan ik en emotioneel volwassener dan ik. Onzeker en vaak geplaagd, ontwikkelde ik een sterk gevoel van minderwaardigheid. Naarmate ik ouder werd, merkte ik dat ik moeite had om dicht bij andere mensen te komen. Er leek iets in mij te zitten dat anderen op een afstand hield. Pas jaren later begreep ik hoe de pijn die ik als puber had ervaren, ervoor had gezorgd dat ik mezelf - heel onbewust - had afgesloten. Ik had in feite een muur van bescherming om mezelf heen gebouwd, in de hoop te voorkomen dat iemand dichtbij genoeg zou komen om me opnieuw te kunnen kwetsen. Dit had al mijn relaties beïnvloed.

Een keerpunt kwam toen ik een stem van binnen voelde die zei: 'Ik hou van je. Het maakt niet uit of je het waard vindt om van te houden of niet. Ik hou van je zoals je bent. Ik begon een glimp op te vangen van het wonder van Gods liefde, die vrij en gelijkelijk aan ieder van ons wordt gegeven - of we nu denken dat we het verdienen of niet.

Twee jaar geleden nam ik samen met anderen deel aan een 'facilitatietraining'. Na twee dagen samen te zijn geweest, haalde onze trainer uit ieder van ons wat we hadden geleerd. Toen ik aan de beurt was, zei ze: 'Edward, ik zie jou als een sterke eik.'

Ik sputterde: 'Maar zo ben ik niet, ik voel me heel teer en breekbaar van binnen, helemaal niet als een eik.'

Ze keek me recht in de ogen en zei: 'Je zult moeten leren verantwoordelijkheid te nemen voor hoe je overkomt op anderen.'

Het was een pijnlijke, maar bevrijdende ontdekking dat ik moest stoppen met het goedpraten van mijn daden door tegen mezelf te zeggen dat ik niet echt zo ben.

Ik worstel hier voortdurend mee. Nog maar een paar weken geleden voelde ik me bijvoorbeeld bekritiseerd door iemand tijdens een vergadering. Ik reageerde terug op een manier waarvan die ander later zei dat ze die onbeleefd en kwetsend vond. De verleiding was groot om mezelf te verontschuldigen met het argument dat ik verkeerd geciteerd en begrepen was. Maar ik besloot de verantwoordelijkheid te nemen voor hoe ik overkwam en me oprecht te verontschuldigen.

Dit soort schoon schip maken is een verschrikkelijk frequente ervaring voor mij en herinnert me er voortdurend aan hoezeer ik vergeving nodig heb van God en van mijn vrienden.