Luis Puig

De jonge Luis Puig was een van de werknemers van het voormalige PanAm Airlines in Guatemala. De lokale manager van het bedrijf was onder de indruk van wat hij te horen kreeg over de oplossing van een conflict dat het bedrijf in de Verenigde Staten trof. Hij nodigde een groep vakbondsmedewerkers uit om deel te nemen aan de komende conferenties in Mackinac. Niet veel werknemers waren geïnteresseerd in de uitnodiging. Eén van hen was wel geïntrigeerd. Het was Luis Puig, een radio-omroeper, activist en secretaris van conflicten voor de Partij en Acción Revolucionaria. Namens enkele van zijn kameraden stelde Luis voor om een delegatie te sturen. Met zijn radicale aanpak was hij nieuwsgierig naar wat er daar gebeurde.

Hij trof een menigte mensen aan van over de hele wereld en met zeer uiteenlopende achtergronden, verenigd in het verlangen om samen te werken aan een betere toekomst voor de wereld. Zou dit echt kunnen leiden tot echte en blijvende verandering?

Kort na zijn aankomst werd Puig gevraagd om Frank Buchman te ontmoeten. Hij dacht dat dit zijn kans zou zijn om orde op zaken te stellen, de 'grote baas' een aantal goede dialectische vragen te stellen en te zien hoe deze zouden worden behandeld. Buchman nodigde hem uit om deel te nemen aan een bijeenkomst met verschillende luchtvaartmaatschappijen waarin enkele Amerikaanse piloten vertelden hoe hun bedrijven langdurige geschillen hadden opgelost die hen verscheurden.

De volgende dag ontmoette Puig een Italiaanse communistische militant, Angelo Pasetto. Hier dacht Puig eindelijk iemand te vinden die hem zou begrijpen. Maar Pasetto begon over God. Puig sprong op.

- "Hoe kun je met mij over God praten, als je net als ik bent opgeleid in het dialectisch materialisme?"

- "Jij werkt toch met elektronica? Als je een kamer binnenloopt, het licht aandoet en het werkt niet, wat zegt je dat dan?"

- "Misschien is de gloeidraad of een zekering doorgebrand."

- "Dus je zet de schakelaar in jezelf om. Je ziet geen licht en je concludeert dat God niet bestaat in plaats van op zoek te gaan naar de kortsluiting in je leven."

- Pasetto schoot in de lach. Puig stormde weg.

Even later stelde een Engelsman aan Puig voor om samen wat tijd in stilte door te brengen en elk de diepste gedachte die ze konden bedenken op te schrijven. Puig probeerde van het idee weg te lopen. De man drong aan en kreeg hem zover dat hij met tegenzin toestemde om elkaar iets later die avond om 18:00 uur te ontmoeten.

Rond 20:00 uur sprak hij met zijn vrienden af om naar de kamer te gaan waar hij de Engelsman had moeten ontmoeten. Hij kon toen zeggen dat hij zoals afgesproken naar de kamer was gegaan, zonder te zeggen hoe laat precies, en dat hij daar niemand had aangetroffen. Toen hij de deur opende, stond de Engelsman nog steeds op hem te wachten. "Oh," zei hij met een brede glimlach en zonder een woord van verwijt. "U hebt de leden van uw delegatie meegebracht. Laten we allemaal bij elkaar gaan zitten en een rustige tijd hebben." Toen, ontwapend, gingen ze zitten. In de hoofden van elke gast, inclusief die van de personeelsdirecteur van PanAm 's kantoor in Guatemala, rezen gedachten die gevoelige punten in hun leven raakten.

Luis Puig dacht aan drie dingen die hij moest doen: de goederen die hij stiekem had gepakt terugbrengen; zijn relatie met een meisje herstellen; en zich bij zijn moeder verontschuldigen voor zijn wrok jegens haar. Zijn ouders waren gescheiden toen hij zes jaar oud was. Op dat moment besloot de rechter dat zijn zus bij zijn moeder moest blijven en hij bij zijn vader. Niemand legde hem iets uit en lange tijd geloofde hij dat zijn moeder hem in de steek had gelaten. Als zijn vrienden op school hem naar zijn moeder vroegen, wist hij niet wat hij moest zeggen. Uiteindelijk zei hij dat hij geen moeder had. De wrok tegen zijn moeder veranderde uiteindelijk in haat tegen de hele maatschappij.

Puig was naar Mackinac gekomen met sociale en politieke zorgen. Hij keerde terug naar huis met persoonlijke beslissingen die brede gevolgen zouden hebben. Hij ging op zoek naar zijn moeder, verzoende zich met haar en herstelde het contact met zijn zus en halfbroers. Overal waar hij mensen had gekwetst, gelogen of gestolen, streefde hij ernaar om het goed te maken door middel van eerlijke verontschuldigingen en restitutie. Tegelijkertijd ontwikkelde zijn visie op de problemen van Latijns-Amerika zich. Zou de eerste voorwaarde voor realistisch handelen zijn dat hij handelde in overeenstemming met de nieuwe ideeën die hij had gekregen? De hervormingen die zijn marxistische vrienden wilden, leken absoluut correct, maar hun methoden waren twijfelachtig. Aan de andere kant waren de katholieke christenen, terwijl ze de sociale doctrine van de kerk verkondigden, altijd verenigd in een gemeenschappelijke zaak met de landeigenaren en zakenlieden. Luis voelde dat hij de boodschap die hij ontving aan beide kanten moest doorgeven.

Puig bleef actief in zijn vakbond. Andere vakbondsleiders, van wie sommigen hem onlangs hadden tegengewerkt, kwamen en vroegen hem om samen met hen de vakbeweging te reorganiseren. Dit zou onvermijdelijk in strijd zijn met de wensen van de regering. Het riep ook weerstand op van de politie. Puig stelde zijn kameraden voor dat ze allemaal individueel wat tijd zouden nemen om na te denken over de beste manier om verder te gaan, waarna ze hun ideeën zouden uitwisselen. De gemeenschappelijke gedachte die naar voren kwam was dat ze een ontmoeting met het staatshoofd moesten aanvragen en openhartig met hem moesten spreken. Dat zou niet gemakkelijk zijn; er waren veel dingen die hij niet zou willen horen.

De president ontving hen in zijn kantoor in aanwezigheid van gewapende bewakers. Zijn bezoekers verwoordden wat ze van plan waren te zeggen, in het kort: "U effent het pad voor de ergste onderdrukking die de arbeiders van dit land ooit gekend hebben. Wij geloven dat u oprecht bent. Doe iets om deze uitkomst te veranderen."

"Niemand van jullie werkte samen met de communisten?" vroeg de president.

"Ja," antwoordde Puig, "maar ik heb ook geleerd om van mijn land te houden zoals het is en om te werken om het te maken tot wat het zou moeten zijn, niet om te zien wie gelijk heeft, maar wat rechtvaardig is."

Kolonel Armas vroeg hen te gaan zitten en beval zijn bewakers de kamer te verlaten. "Jullie zorgen ervoor dat ik jullie vertrouw omdat jullie eerlijk zijn. Velen die beweren mijn vrienden te zijn, vleien me alleen maar. Ik denk dat we zaken kunnen doen. Wetten voor arbeiders zijn niet mijn specialiteit. Ik ben een militair. Mijn doel was om de communisten uit de macht te zetten."

Tot ieders verbazing bevestigde hij de vorige sociale wetten en voerde alleen gepaste maatregelen in om te voorkomen dat beruchte extremisten de leiding van de vakbonden zouden overnemen.

Even later belde hij Puig weer op. "Vertel me wat je veranderd heeft," vroeg hij. Puig vertelde het hem en stelde voor om enkele van zijn vrienden te ontmoeten. De president ontving hen in het presidentieel paleis. Hij liet Puig terugkomen. Hij was duidelijk op zoek naar een goede filosofie om zijn beleid te sturen. "Er wordt een nieuwe conferentie gehouden in Mackinac," zei Puig. "Waarom stuur je niet iemand die je vertrouwt?" "Ik zal een vertegenwoordiger van de oppositie sturen," antwoordde Armas, en dat deed hij.

In 1954 was Luis Puig een van de oprichters van het Guatemalteekse vakbondscongres en in 1956 werd hij als afgevaardigde naar de Internationale Arbeidsorganisatie in Genève gestuurd. Puig was op zoek naar de zin van deze relatie met een dictator, een man die tegelijkertijd oprecht op zoek was naar een weg vooruit en die begonnen was met het nemen van stappen om de corruptie binnen de regering uit te bannen.

Op 23 juli 1957 werd Castillo Armas vermoord door een van zijn lijfwachten, die vervolgens zelfmoord pleegde. Er werd geen motief voor de misdaad gevonden. Guatemala werd ondergedompeld in een lange periode van instabiliteit. Puig was van mening dat hij op dit moment in zijn eigen land niets meer kon doen om de koers te volgen die hij voor zichzelf had uitgestippeld en waaraan hij voortaan al zijn energie wilde wijden. Hij emigreerde naar Brazilië, waar hij zich tot het einde van zijn dagen wijdde aan het trainen van Braziliaanse burgers in de waarden van Morele Herbewapening -MR- nu Initiatieven voor Verandering -IdeC-, in het Centrum voor Morele Herbewapening in Petrópolis.