Noord-Italië: Meer dan 50 jaar 'Convivenza

Noord-Italië: Meer dan 50 jaar 'Convivenza'

Kan een bepaald gebied slechts bewoond worden door één menigte / één groep? Zitten we vast in de supremacistische mentaliteit, die impliceert dat de ene menigte onvermijdelijk heerst over de andere?

Hier is een blik op de 50e verjaardag van een succesvolle overgang:

Een langdurig conflict tussen Oostenrijk en Italië over een grensprovincie vond in 1972 een kader voor een regeling, die formeel 'De Tweede Autonomiestatus' wordt genoemd. Enkele van de hoofdrolspelers in de onderhandelingen over deze regeling waren publieke figuren die IofC / Caux kenden en erdoor geïnspireerd waren.

Leden van het Italiaanse parlement die tegenover elkaar stonden, kwamen aan dezelfde kant te staan in de context van het Europees Parlement en daar .... leerden ze samen te werken: Dit was slechts een van de vele elementen die hielpen om de knelpunten voor dit onderhandelingskader weg te nemen.

Terugblik naar 1970 en Dr. Karl Mitterdorfer, lid van het Europees Parlement

Er was weer een nieuw seizoen van ontmoetingen aan de gang in het voormalige Caux Palace Hotel. Eén daarvan was 'overleg tussen Noord-Ieren en Zuid-Tirolers'. Wat hadden ze gemeen? Kwesties die voortkwamen uit staatsgrenzen die midden door woongebieden van mensen liepen, maar dit was niet in de Derde Wereld, maar in Europa.

Dr. Karl Mitterdorfer, een Italiaans parlementslid dat de Duitstalige provincie Zuid-Tirol in Rome vertegenwoordigde, en met hem een vicevoorzitter en senator van dezelfde politieke partij, hadden enkele maanden eerder een bezoek gebracht aan Noord-Ierland om verslag te doen van de regeling die zij hadden getroffen in hun conflict over regionale autonomie. Dit conflict, dat in 1919 begon met de toewijzing van deze provincie van Oostenrijk aan Italië, verhevigde zich onder het Italiaanse fascisme en mondde in de jaren zestig uit in gewapend geweld. Regionale autonomie was niet geïmplementeerd, hoewel dit was overeengekomen in een resolutie van de Verenigde Naties van 5 september 1946.

Mitterdorfer en zijn collega uit de Senaat waren het niet met elkaar eens over het beleid en, zo bleek, ook niet over persoonlijke zaken. Voor een publiek in Belfast verklaarde Mitterdorfer: "Een situatie die wordt veroorzaakt door een bekrompen nationalisme kan niet worden opgelost door een ander nationalisme... Aan beide kanten kwam men tot het inzicht dat onderhandelingen de manier waren om dit probleem op te lossen. Maar de beste wetten kunnen een situatie alleen maar diffuus maken, op zichzelf volstaan ze niet. Afgelopen november keurde onze partij het "pakket" goed (onderhandelde reeks autonomiemaatregelen, red.) Hier moet ik enkele persoonlijke opmerkingen aan toevoegen. Twee jaar geleden bezocht ik Caux voor de eerste keer, in het besef dat we hulp nodig hadden. Ik kreeg een breder perspectief waarin ik het Zuid-Tiroolse probleem kon plaatsen... Het kwam bij me op dat het geen kwestie was van afstand doen van onze rechten, maar dat we moesten groeien naar een verantwoordelijkheid die verder gaat dan onze eigen belangen, die de weg vrijmaakt om tegenovergestelde posities te benaderen. Er moest iets veranderen...'

Mitterdorfer schetste vervolgens een beeld van een ontmoeting met een leider van de toenmalige regeringspartij in Rome, die eindigde in de onverwachte erkenning van fouten van die partijleider, die dit later in het parlement herhaalde. Toen hij zich tot zijn eigen collega-senator wendde, legde hij het publiek in Belfast uit dat ze verbale botsingen hadden gehad over het beleid, met het gevaar van een scheuring in de partij als gevolg. Toen ik mijn positie onderzocht, ontdekte ik veel afgunst en jaloezie ten opzichte van collega's die ik als getalenteerder en succesvoller beschouwde dan ik. Na veel nadenken en uitstel verontschuldigde ik me bij mijn collega-senator over de dingen die me van hem scheidden... Ik zou zulke persoonlijke stappen als deze niet willen overschatten. Maar ik weet dat het een nieuwe dimensie heeft toegevoegd aan onze relatie... Het kan hebben bijgedragen aan het bewaren van de eenheid van onze partij, die onmisbaar is voor onze betrekkingen met de Italiaanse regering.

Tweeëntwintig jaar later, in 1992

De uitvoeringsclausules van de Autonomiestatus waren eindelijk van kracht, de VN-ambassadeurs van Oostenrijk en Italië dienden hun verklaringen van schikking in bij de secretaris-generaal van de VN. De Rome-correspondent van het Zwitserse dagblad Journal de Genève schreef op 11 juni: "Een brandende regionale autonomiekwestie, die begon aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, is (...) opgelost. Tweeëndertig jaar onderhandelen over een zeventig jaar oud conflict! Het is dan ook niet overdreven om te spreken van een "historische overeenkomst", zoals de lang zittende voorzitter van de Partij van Zuid-Tirol (SVP), Silvius Magnago, het uitdrukte...".

Voorzitter Magnago had samen met zijn Italiaanse collega's de delegaties naar Caux geleid. Veel mensen hebben het tapijt geweven van deze 'historische overeenkomst', waaronder Mitterdorfer, die na een door oorlog verscheurde jonge volwassenheid eigenlijk violist had willen worden.

Het verhaal gaat 23 jaar later verder. Op 6 maart 2015 kopte het Italiaanse dagblad La Stampa over het bezoek van de premier aan Moskou: "Renzi aan Poetin: het model van Zuid-Tirol...".

Vervolgens overleed Mitterdorfer begin 2017, slechts een dag voor zijn 97e verjaardag. Een van de sprekers op zijn begrafenis wees erop: 'Uw grote reputatie als parlementslid in Rome, maar ook als Europees politicus, was gebaseerd op het feit dat het in uw aard lag om loyaliteit aan de waarden van uw Tiroolse vaderland te kunnen combineren met kosmopolitisme.'

En tot slot bracht de huidige SVP-voorzitter, Philipp Achammer, in 2021 hulde aan zijn voorganger Magnago: 'Met grote dankbaarheid, maar ook nederigheid herdenken wij vandaag (de11e sterfdag, red.) Silvius Magnago, wiens politieke nalatenschap men in Zuid-Tirol bijna dagelijks tegenkomt, onbewust of bewust.'

2023-03-30 / Christoph Spreng