Deze pagina is automatisch vertaald.
Het ontstaan van British Airways - in de vorm van de voorloper BOAC - na 1945 was grotendeels te danken aan de oorlogservaringen van RAF Transport Command. Naarmate de oorlog vorderde, werden mannen en materialen, die tot dan toe over zee werden vervoerd, steeds vaker door de lucht vervoerd in vluchten die de hele wereld omspanden.
Veel van deze ontwikkeling begon tijdens de campagne in Noord-Afrika en het beleg van Malta, beide oorlogsgebieden waar schepen een gemakkelijk doelwit bleken te zijn voor vliegtuigen en onderzeeërs. De kern ervan was Patrick Foss, toen een jonge wing commander.
Opgeleid aan het Pangbourne Nautical College ging Foss in 1932 bij de RAF, maar met het oog op een carrière in de burgerluchtvaart. Maar de oorlog eiste zijn diensten op en hij zou een RAF-man blijven. In de zomer van 1940 vloog hij in de Battle of Britain en nam hij deel aan de eerste bombardementen boven Duitsland.
Hij werd vervolgens naar Malta gestuurd waar hij het bevel voerde over een Wellington eskader dat vanaf het eiland opereerde in vluchten tegen Siciliaanse en Zuid-Italiaanse havens. Napels, Bari en Brindisi werden allemaal aangevallen in de herfst van 1940 met het doel de Italiaanse aanvoerlijnen naar hun troepen in Albanië - van waaruit ze Griekenland en Libië aanvulden - te hinderen.
Foss ontdekte dat het aantal slachtoffers bij het overzetten van vliegtuigen naar Malta - één op de vier ging verloren - hoger was dan dat van Bomber Command bij operaties boven Duitsland. Dit maakte hem kwaad en hij stelde een trainingspamflet op Hoe vind ik Malta in het donker. Het trok de aandacht van zijn superieuren en hij kreeg opdracht zich te melden bij het Air Ministry in Londen. Op 27-jarige leeftijd werd hij benoemd tot Assistant Director of Organisation, Ferrying.
Als zodanig was hij verantwoordelijk voor de organisatie van het vervoer van de luchtlandingstroepen en voor het vliegen van hooggeplaatste Russische en Amerikaanse ambtenaren en Britse vips. Onder hen bevond zich Churchill op zijn geheime missie naar de Middellandse Zee, Caïro, Casablanca, Moskou en uiteindelijk Jalta. In zijn autobiografie, Climbing Turns, beschrijft Foss zijn eerste ontmoeting met Churchill. De premier vroeg: "Wie is deze jongeman? Toen hij hoorde dat Foss zijn adviseur voor luchttransport was, keek Churchill hem aan en zei: 'Dus je neemt me mee om Joe te zien?' Voor een wild moment kon Foss niet bedenken wie Joe zou kunnen zijn. Toen besefte hij dat Churchill Joseph Stalin bedoelde. 'Ja, meneer,' antwoordde hij. Nou,' zei Churchill, 'hoe zal het zijn in Teheran? Zal ik warme onderkleding nodig hebben?'
In maart 1943 werd Foss bevorderd tot Group Captain (Operations) om het nieuw gevormde Air Transport Command te leiden. Binnen een jaar was het nieuwe commando uitgebreid van tien mensen naar 700. Tijdens de D-Day landingen in Normandië vervoerde Transport Command's 38 Group de luchtlandingstroepen van het leger in ongeveer 200 Dakota C47's.
Tegen het einde van de oorlog kreeg Foss het bevel over de nieuwe School of Air Transport in Netheravon op Salisbury Plain. Niets beters had mij kunnen overkomen," zei hij later. Het was een kans om de zaak te bevorderen die mij het meest na aan het hart lag, om officieren, die van gevechtscommando's naar transport werden overgeplaatst, te trainen in de manieren van het bedienen en beheren van een nieuw concept van vliegen. Tegen het einde van de oorlog hadden ongeveer 300 officieren de luchttransportschool doorlopen.
Een opgewekt en ongenuanceerd geloof kenmerkte Foss, zowel in oorlog als in vrede. In de jaren dertig was hij lid geworden van de Oxford Groep (later Moral Re-Armament), die hem had uitgedaagd tot een dagelijkse praktijk van "vertrouwen en teamwerk, gekoppeld aan het vragen aan God om te laten zien wat juist is", zoals hij het uitdrukte. Hieruit vloeide volgens hem veel van zijn initiatief en bereidheid om verantwoordelijkheid te dragen voort.
In het begin van 1947 vertrok hij - vermoedelijk om bij te komen van de uitputting van de oorlog - met twee metgezellen op een gevaarlijke reis met een eenmotorige Percival Proctor door Europa en via Kenia naar de Kaap. Kenia werd zijn tweede thuis en hij verhuisde er met zijn vrouw Margaret na hun huwelijk in 1952.
Daar wijdden zij hun hele tijd aan morele herbewapening. Het was de periode van de Mau Mau-opstand tegen het Britse koloniale bewind. Foss leerde Jomo Kenyatta kennen, de latere eerste president van Kenia, en andere Kikuyu-leiders van Mau Mau. Hij was van mening dat deze mannen, die waren gearresteerd vanwege hun betrokkenheid bij de Mau Mau-ondergrondse, niet alleen in detentiekampen moesten worden vastgehouden, maar opnieuw moesten worden georiënteerd om hun volk te leiden bij de opbouw van de natie. Dit leidde tot de oprichting van een nieuw kamp in Athi River waar een dergelijke aanpak werd toegepast. Velen die het experiment in Athi River ondergingen, bekleedden vervolgens verantwoordelijke posten in het onafhankelijke Kenia.
Patrick Foss keerde in 1960 terug naar Engeland. Vanaf 1961 trad hij gedurende 20 jaar op als secretaris van de Friends of the Westminster Theatre, dat in die tijd diende als een van MRA's belangrijkste propagandaonderdelen.
Patrick Foss keerde terug naar Engeland in 1960.
Hij laat zijn weduwe Margaret en een zoon en dochter na.
Group Captain Patrick Foss, OBE, oprichter van RAF Air Transport Command, overleed op 6 november 1996 op 82-jarige leeftijd. Hij werd geboren op 8 november 1913.
Voor het eerst gepubliceerd in The Times, november 1996
English
